Łamliwość źdźbła zbóż

Łamliwość źdźbła zbóż i traw lub łamliwość podstawy źdźbła to choroba wywoływana przez grzyb Oculimacula acuformis oraz Oculimacula yallundae (Tapesia yallundae). Choroba występuje przede wszystkim na pszenicy ozimej, ale też można ja zaobserwować na innych gatunkach: jęczmieniu, życie i pszenżycie. W mniejszym stopniu dotyka odmiany jare, podatny na nią jest także owies, który jest odporny na większość chorób. Występuje we wczesnych stadiach rozwojowych włączając okres jesienno-zimowy. Patogeny mogą przetrwać na resztkach pożniwnych zbóż i porazić kolejne uprawy zbóż uprawiane w danym stanowisku.

Łamliwość źdźbła – objawy

Pierwsze objawy występowania choroby są trudne do zauważenia i pojawiają się na młodych roślinach w okresie jesiennym. Na koleoptylu, a następnie na zewnętrznych pochwach liściowych na źdźble przy powierzchni gleby pojawiają się podłużne, brązowe nekrotyczne plamy.


Na starszych roślinach w fazie strzelania w źdźbło lub w fazie kłoszenia można zaobserwować w dolnej części źdźbła podłużne, szarobrązowe plamy z jasnym środkiem. W okresie wegetacji roślin grzyb przerasta tkanki źdźbła i stopniowo obejmuje cały jego obwód.


Formują się na nich wydłużone, owalne plamy koloru jasnobrunatnego z brunatną obwódką i jasnoszarym środkiem. We wnętrzu źdźbła powstaje watowata grzybnia, której rozwój powoduje zmurszenie podstawy źdźbła. W efekcie traci ona stabilność i się łamie. Ponadto w miejscu murszenia upośledzeniu ulega przewodzenie w tkankach przewodzących, co utrudnia transport wody i składników pokarmowych i ma wpływ na obniżenie plonu. Choroba powoduje przedwczesne dojrzewanie kłosów i wyleganie.

Przyczyny występowania łamliwości podstawy źdźbła

Łamliwość podstawy źdźbła zbóż rozwija się w temperaturze 2-10 stopni Celsjusza oraz przy wysokiej wilgotności powietrza na poziomie 80-90%. Źródłem infekcji są resztki pożniwne pozostawione na polu oraz zainfekowany materiał siewny.

Zapobieganie i zwalczanie łamliwości podstawy źdźbła

W celu zapobiegania wystąpienia choroby podstawy źdźbła warto postawić na odpowiednią agrotechnikę. Przede wszystkim chodzi o płodozmian, unikanie uproszczeń w uprawie roli i zwiększenie udziału form jarych zbóż w płodozmianie. Zaleca się też wysiewanie odmian odpornych lub tolerancyjnych na chorobę.

Ponadto istotne jest wykonanie zabiegu uprawek pożniwnych celu przyspieszenia mineralizacji resztek pożniwnych. By przyspieszyć ten proces, można użyć Convert WG od AgroBiotics.

Rozwój choroby ogranicza też późny siew, co chroni przed infekcją jesienną. Bardzo ważne jest też zastosowanie kwalifikowanego i zaprawionego materiału siewnego.

Ekonomiczny próg szkodliwości wynosi 20-25% chorych roślin w stadium BBCH 29-32.

Aby skutecznie zwalczać łamliwość podstawy źdźbła, należy wykonać oprysk w fazie jednego, dwóch kolanek z użyciem fungicydów systemicznych lub preparatem Arcton WG od AgroBiotics.

Convert preparat mikrobiologiczny