Rdza żółta
Rdza żółta, nazywana także rdzą paskowaną, to choroba roślin wywołana przez porażenie grzybem Puccinia striiformis. Należy do grupy chorób ogólnie nazywanych rdzami. Patogen poraża przeszło 40 gatunków traw oraz zboża jare i ozime. Rdza żółta atakuje głównie pszenicę ozimą i jarą, słabiej jęczmień, a najsłabiej pszenżyto i żyto. Przyczynia się do zmniejszenia plonu, zdrobnienia ziarna i obniżenia jego jakości. Jedynie owies jest odporny na działanie choroby.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie są objawy rdzy żółtej?
- Jakie są przyczyny jej występowania?
- Jak zapobiegać i zwalczać chorobę w uprawach?
Rdza żółta – objawy
Najpowszechniejszymi objawami choroby jest występowanie pasowo ułożonych zarodników barwy żółtej na blaszce liściowej lub pomarańczowych urediniów. Infekcję obserwujemy również na kłosie od plewy i ości aż do ziarna, niekiedy także na źdźbłach i pochwach liściowych.
W przypadku odpornych odmian objawy bywają niewidoczne lub występują w postaci słabo widocznych, drobnych grudek z chlorotycznymi obszarami martwej tkanki. Uredinia wytworzone przez infekcję urediniospory na siewkach stopniowo przemieszczają się we wszystkich kierunkach, pokrywając całą powierzchnię liścia.
Silne porażenie liścia powoduje jego zasychanie i obumieranie, a na dolnej stronie pojawiają się brunatnoczarne, koralikowate telia zbierające się w długie skupiska.
Przyczyny występowania rdzy żółtej
Patogen rozprzestrzenia się przez urediniospory mogące unosić się na wietrze i przenosić infekcję nawet tysiące kilometrów dalej. Warunkami optymalnymi dla rozwoju choroby jest temperatura w granicach 10-15 stopni Celsjusza, wysoka wilgotność powietrza, a także stanowiska wilgotne i chłodne.
Rozwój grzyba zanika, gdy temperatura powietrza spada poniżej 0 stopni Celsjusza lub wzrasta powyżej 21 stopni Celsjusza. Duże porażenie chorobą może powodować straty w plonie na poziomie 50-70%.
Zapobieganie i zwalczanie rdzy żółtej
Ważnym sposobem na skuteczną walkę z rdzą żółtą zbóż jest gospodarowanie resztkami pożniwnymi oraz niszczenie samosiewów, co uniemożliwia rozwój roślin będących żywicielami dla grzyba.
W tym celu warto zastosować preparat mikrobiologiczny Convert WG. Przyspiesza on proces rozkładu resztek, poprawia żyzność gleby, a ponadto wspiera naturalną odporność kolejnej uprawy na grzyby patogeniczne.
Do zwalczania rdzy żółtej stosuje się opryski odpowiednimi środkami grzybobójczymi. Istotne przy tym jest uwzględnienie progów szkodliwości, które są różne dla różnego stadium rozwojowego rośliny:
- w fazie krzewienia – 30% roślin z pierwszymi objawami zarażenia,
- w fazie strzelania w źdźbło – 10% porażonej powierzchni liścia podflagowego,
- w fazie kłoszenia – pierwsze objawy zarażenia na liściu flagowym lub podflagowym.
Najbardziej krytyczna jest faza kłoszenia, dlatego też oprysk trzeba wykonać niezwłocznie po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby.
Ze względu na długi okres inkubacji choroby, czas od zarażenia do pojawienia się pierwszych objawów może wynosić 12-14 dni. Lepiej więc nie zwlekać z interwencją, by nie mieć później problemu z opanowaniem choroby na polu.
