Rdza brunatna pszenicy
Rdza brunatna pszenicy, wywoływana jest przez grzyb rdzawnikowy Puccinia recondita f.sp.tritici, ta choroba rozpowszechniona we wszystkich rejonach uprawy pszenicy ozimej i jarej. Grzyb infekuje rośliny uprawne przez praktycznie cały okres wegetacji, dlatego też przy nieskutecznej ochronie powoduje duże straty ekonomiczne.
Z tego artykułu dowiesz się:
- po czym rozpoznać rdzę w zbożach,
- jakie są przyczyny jej rozwoju,
- jak jej zapobiegać i zwalczać.
Które zboża są szczególnie zagrożone rdzą brunatną pszenicy?
Na wystąpienie rdzy brunatnej narażone są w takim samym stopniu uprawy formy jarych i ozimych pszenicy. Z kolei na życie i pszenżycie występuje odpowiednio rdza brunatna żyta i rdza brunatna pszenżyta. Choroby powodowane są przez Puccinia recondita f.sp.secalis (żyto)i Puccinia triticina (pszenżyto).
Znaki i objawy rdzy brunatnej na zbożach
Objawy rdzy można zaobserwować na górnej stronie liści lub pojedynczo na dolnej stronie liści, w postaci owalnych skupisk zarodników nazywanych urediniosporami. Mogą występować gniazdowo albo w rozproszeniu.
Początkowo są lekko wzniesione, poduszeczkowate, owalne. Mają kolor rdzawy, jasnobrązowy, a w miarę dojrzewania ciemnieją, podobnie jak pokrywająca je skórka.
Pierwsze objawy chorobowe są widoczne jako chlorotyczne przebarwienia, które poprzedzają pojawienie się zarodników. Z czasem, gdy uredinia dojrzewają, pokrywająca je skóra pęka i zwija się w wałeczek wokół skupień zarodników.
Uredinia rdzy brunatnej pszenicy różnią się od rdzy źdźbłowej rozmiarem, kształtem oraz niepostrzępioną skórką, która je otacza.
W późniejszym okresie rozwoju, około lipca, w miejscu skupiska zarodników powstają owalne, lekko wydłużone skupienia teliospor (telia). Mają kolor czarny i są pokryte lekko błyszczącą skórką. Można je zaobserwować na dolnej stronie blaszek liściowych, niekiedy także na pochwach liściowych i na źdźbłach.
Przyczyny wystąpienia rdzy brunatnej
Do rozwoju rdzy przyczynia się kilka czynników, przede wszystkim gęsty siew, łagodna jesień i zima oraz ciepła i wilgotna wiosna, duży udział zbóż w płodozmianie oraz uproszczenia w uprawie roli. Optymalna temperatura powietrza dla rozwoju rdzy to w dzień od 12oC do 24oC i w nocy od 0oC do 12oC. Do infekcji i rozwoju choroby potrzebna jest też wysoka wilgotność powietrza, na poziomie 80-100%.
Jak zapobiegać i zwalczać rdzę brunatną?
Do metod niechemicznych ograniczających występowanie rdzy brunatnej pszenicy należy zaliczyć niszczenie samosiewów zbóż, zastosowanie preparatów przyspieszających mineralizację resztek pożniwnych oraz prowadzenie zbilansowanego nawożenia NPK. Kolejnym krokiem jest stosownie zabiegów fungicydowych w trakcie sezonu wegetacyjnego. Z racji tego, że rdza brunatna pszenicy może występować przez cały okres wzrostu pszenicy niezbędne jest uwzględnienie jej zwalczania we wszystkich zabiegach od T1 do T3.
Convert WG jest preparatem mikrobiologicznym przyspieszającym rozkład resztek pożniwnych – ogranicza źródło infekcji w kolejnej uprawie, a dodatkowo przyspiesza „zwrot” składników pokarmowych zawartych w słomie do roztworu glebowego. Z kolei Arcton WG i BioRace SL działają antagonistycznie w stosunku do sprawców najważniejszych ekonomicznie chorób zbóż odbudowując naturalne mechanizmy odporności roślin.
