Septorioza liści

Które zboża są szczególnie zagrożone septoriozą liści?

Septorioza paskowana liści (septorioza liści, septoria, septorioza pszenicy) występuje przede wszystkim na pszenicy ozimej, dlatego często nazywana jest septoriozą liści pszenicy. Rzadziej pojawia się na życie i pszenżycie oraz trawach.

Choroba grzybowa stanowi potencjalne zagrożenie dla uprawy przez cały okres wegetacji zbóż. Może rozwijać się w szerokim zakresie temperatur od 2 do 32°C, choć w niższych temperaturach stosunkowo rzadko dochodzi do infekcji. Septorioza najintensywniej rozwija się na roślinach w temperaturze oscylującej w granicach 15-25°C.

Przy braku skutecznej ochrony fungicydowej straty w plonie z powodu septoriozy liści mogą sięgać nawet 40%!

Objawy septoriozy liści w zbożach

Septorioza paskowana liści pszenicy może występować na liściach i źdźbłach zbóż, a nawet liścieniach. Pierwsze oznaki choroby mogą pojawiać się już w stadium siewek i mają postać brunatno szarych plam na liścieniach i pierwszych liściach młodych roślin. Po kilku tygodniach na blaszkach i ogonkach liści pojawiają się ciemne piknidia, czyli owocniki grzybów.

Główne objawy septoriozy plamistej to plamy widoczne na liściach w każdej fazie wzrostu rośliny.

• Początkowo plamy są żółte lub żółto-brunatne, okrągłe lub eliptyczne/podłużne, występujące oddzielnie.
• Z czasem plamy zlewają się ze sobą i zajmują coraz większą powierzchnię liścia (najczęściej wzdłuż nerwów), mają ciemniejszą obwódkę i mogą przybierać różne barwy: od żółtej, przez rudą, do brunatnej i brązowoczarnej.
• Na powierzchni plam tworzą się ciemniejsze, wyraźnie odcinające się od tła punkty – piknidia.
• Porażone liście stopniowo zasychają – zamierają.
• Przedwczesne zamieranie liści znacznie ogranicza powierzchnie asymilacyjną i wpływa na obniżenie poziomu plonowania zbóż

Przyczyny wystąpienia septoriozy liści

Septorioza liści jest konsekwencją infekcji grzybem patogenicznym Zymoseptoria tritici. Ten szczep specjaliści wskazują jako jeden z dziesięciu grzybów powodujących choroby roślin uprawnych mających największe znaczenie w gospodarce człowieka.

Owocniki patogenu zimują w glebie na resztkach pożniwnych, dlatego zarodniki grzyba mogą zainfekować siewki w krótkim czasie po zasiewach. Choroba może też przenosić się również z porażonych samosiewów zbóż. Od infekcji do pojawienia się pierwszych objawów septoriozy liści upływa około 3 tygodni.

Rozwojowi i nasileniu się grzybowej choroby zboża sprzyja wysoka wilgotność powietrza, charakterystyczna dla łagodnej wiosny z długo utrzymującymi się okresami deszczowymi. Piknidia tworzą się już przy wilgotności powyżej 35%, a optymalna dla ich rozwoju jest wilgotność na poziomie 85%.

Wzrost wilgotności powoduje pęcznienie zarodników. Konidia wydobywają się z piknidiów, a następnie zaczynają się rozprzestrzeniać – wraz z kroplami deszczu i wiatrem przenoszone są na niewielkie odległości i infekują kolejne rośliny.

Zwiększeni presji ze strony septoriozy liści może być również efektem zbyt dużego udziału zbóż w płodozmianie, obecności samosiewów zbóż w łanie roślin uprawnych oraz zbyt dużej gęstości siewu.