Kiedy rozpocząć siew buraka cukrowego?
Uprawa buraka cukrowego ma duże znaczenie regionalne, ponieważ skupione jest w pobliżu cukrowni. Związane jest to z koniecznością przewożenia dużej masy korzeni – plony w żyznych glebach mogą przekraczać nawet 100 ton z hektara. Dla wielu gospodarstwa uprawa buraka cukrowego jest cennym ogniwem zmianowania przerywającym następstwo zboża – rzepak.
Spis treści
Termin siewu buraka cukrowego
Optymalny termin siewu buraka to jedna z najważniejszych decyzji, jaką musi podjąć producent. Pozornie zalecenia są bardzo proste; temperatura gleby minimum 5 stopni Celsjusza na głębokości 5-10 cm a na głębokości siewu co najmniej 10 stopni Celsjusza. W uprawie buraka cukrowego ważna jest długość okresu wegetacji, która sprzyja maksymalizacji plonu cukru. Jednakże z drugiej strony burak cukrowy jest bardzo wrażliwy na wiosenne przymrozki, zwłaszcza w pierwszym dniu po wschodach. Jest to jeden z kluczowych czynników wpływający na gęstość obsady plantacji, która nie powinna być mniejsza niż 60.000 roślin buraka cukrowego na hektar.
Zalecenia uprawowe dla buraka cukrowego
Burak cukrowy zajmuje zaledwie 2% całkowitej powierzchni gruntów ornych w Polsce, jest jednak jedną z najważniejszych upraw dla wielu producentów. Agrotechnika buraka jest bardzo wymagająca, należy zwrócić uwagę na wiele elementów, które tutaj zostaną przestawione bardzo skrótowo:
- Żyzna gleba — uregulowane pH na poziomie 6,5-7,0; wysoki poziom materii organicznej i próchnicy; głęboka warstwa orna; uregulowane stosunki wodno-powietrzne
- Właściwy płodozmian — najlepiej czteroletni; uprawa najlepiej po pszenicy, a także po roślinach motylkowych; uprawa międzyplonów najlepiej o działaniu antymątwikowym, unikanie uprawy po buraku, rzepaku, kukurydzy; unikanie pól w sąsiedztwie innych plantacji w latach poprzednich i składowisk korzeni buraka
- Nawożenie – burak cukrowy ma bardzo duże wymagania pokarmowe, wynika to z faktu uzyskiwania bardzo wysokiej masy korzeni i liści; oprócz makroskładników, azotu, fosforu i potasu niezwykle ważne są mikroelementy takie jak bor, siarka, cynk, mangan i miedź
- Agrotechnika – jest wiele systemów uprawy roli, kluczowe jest zapewnienie dobrego podsiąkania wody z głębszych warstw gleby oraz możliwość głębokiego przerastania korzeni buraka w głąb profilu glebowego, nawet do 1 metra
- Głębokość siewu i rozstawa – precyzja jego wykonania ma duży wpływ na liczbę i równomierność wschodów; głębokość siewu zależy od żyzności i struktury gleby – im lżejsza tym nieco głębiej, ale zawsze w granicach 2-3 centymetry głębokości; w rzędzie sieje się najczęściej co 18 cm (plus – minus 2 cm), rozstawa międzyrzędzi to 45-50 cm
- Termin siewu – opracowane są terminy kalendarzowe w zależności od regionu Polski: południowy zachód nawet od połowy do końca marca, centrum pierwsza połowa kwietnia, północno wschodni region od połowy do końca kwietnia; należy jednak pamiętać, iż decydujące powinny być parametry temperatury gleby o czy mowa na początku artykułu
Wpływ zaleceń uprawowych i siewu buraka cukrowego na dobrostan plantacji buraka cukrowego
Przestrzeganie zaleceń uprawowych i siewu jest kluczowe dla dalszej wegetacji buraka cukrowego. Szybkie wschody i silne siewki minimalizują straty powodowane przez choroby występujące w tym okresie w uprawie buraka cukrowego. Stosowanie herbicydów jest dużo bardziej efektywne na dobrze utrzymanej plantacji, rośliny w takich warunkach wykazują dużo większą tolerancję na zabiegi. Także okresowe spadki temperatury i zaburzone stosunki wodno powietrzne wyrządzają relatywnie mniejsze szkody. W dalszej części sezonu wegetacyjnego największy zagrożeniem dla uzyskania dobrego plonu o wysokiej polaryzacji cukru są choroby, a zwłaszcza chwościk buraka (powodowany przez Cerkospora beticola).
Znaczenie gospodarcze chorób buraka | Sprzyjające warunki dla rozwoju | |||
Choroba (sprawca) | Potencjalne zagrożenie | Źródła infekcji | temperatura [°C] | wilgotność gleby i powietrza |
Zgorzel siewek (Aphanomyces cochlioides, lęgniowce z rodz. Pythium, Rhizoctonia solani, Phoma betae) | ++ | Gleba | 5 – 20 | Wysoka |
Zgnilizny korzeni (Aphanomyces cochlioides, Rhizoctonia solani) | ++ | Gleba | 20 – 30 | Wysoka |
Bakterioza liści buraka (Pseudomonas syringae var.aptata) | + | Gleba, sąsiednie pola buraka | niska | Wysoka |
Chwościk buraka (Cercospora beticola) | +++ | Gleba, sąsiednie pola buraka | 15 – 30 | Wysoka |
Brunatna plamistość liści (Ramularia beticola) | + | Gleba, sąsiednie pola buraka | 15 – 17 | Wysoka |
Mączniak prawdziwy buraka (Erysiphe betae) | + | Gleba, sąsiednie pola buraka | 20 – 30 | Niska |
Rdza buraka (Uromyces betae) | + | Gleba, sąsiednie pola buraka | 15 – 20 | Wysoka |
Żółtaczka wirusowa buraka (BYV) | + | Mszyca | ||
Mozaika wirusowa (BMYV) | + | Mszyca | ||
Rizomania (BNYVV) | + | Gleba – Polymyxa betae | Powyżej 20 | Wysoka |
+ choroba o znaczeniu lokalnym; ++ choroba ważna; +++ choroba bardzo ważna | ||||
Źródło: Metodyka Integrowanej Produkcji Buraka Zatwierdzona przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa (wydanie pierwsze). |
W ostatnich latach corocznie dochodzi do silnych infekcji Chwościka buraka w całej Polsce, widoczne objawy choroby widoczne są począwszy od południowego pasa naszego kraju. Atakowane są liście od zewnętrznego okółku, a następnie coraz młodsze a początkowo pojedyncze plamki łączą się powodując zasychanie całych liści. Rośliny buraka cukrowego starają się odbudować zniszczoną powierzchnię asymilacyjną co odbija się na uzyskiwanym plonie całkowitym oraz polaryzacji cukru. W rezultacie wartość technologiczna surowca spada, a uzyskane ekonomiczne rezultaty są wysoce niezadowalające. Ponadto obecne produkty grzybobójcze nie działają wystarczająco dobrze, ponieważ mają ograniczoną liczbę substancji aktywnych i sprzyjają rozwojowi odporności na coraz większą skalę.
Co na chwościk buraka ?
Preparat bakteryjny ProBeet WG od AgroBiotics wychodzi naprzeciw tym wyzwaniom. Te innowacyjne rozwiązanie można zastosować w rozwiązaniach biologicznych, jak i hybrydowych, to jest w sekwencji zabiegów z fungicydami wykonywanych w uprawie buraka cukrowego. ProBeet WG to nawozowy produkt mikrobiologiczny o wielokierunkowym działaniu. Stymuluje naturalną odporność roślin na Chwościk buraka, zwiększa wigor roślin (PGPB). Bakterie zasiedlające endobiom roślin oraz jej ryzosferę mitygują stres abiotyczny powodowany przez nadmierne zasolenie gleby, pomagają także roślinie w sytuacji nieuregulowanych stosunków wodno – powietrznych (susza, nadmierne uwilgocenie gleby).