Kukurydza

Uprawa kukurydzy uznawana jest za jedną z łatwiejszych, ponieważ nie wymaga dużej liczby zabiegów agrotechnicznych. W praktyce rolniczej głównym zabiegiem wykonywanym środkami ochrony roślin jest zwalczanie chwastów, sporadycznie w uprawie kukurydzy stosowane są insektycydy i fungicydy.

Uprawa kukurydzy jako ważna część rolnictwa

Znacznie kukurydzy od lat w Polsce rośnie, a jej powierzchnia zasiewów przekroczyła ponad 2 mln hektarów. Duży udział kukurydzy w strukturze zasiewów wynika ze stosunkowo niskich kosztów prowadzenia uprawy. Zastosowane technologie umożliwiają uzyskanie zadowalających plonów przy ograniczonej do minimum liczbie wjazdów w pole. 

Wzrost powierzchni zasiewów związany jest z możliwością szerokiego zastosowaniem. Wyróżniamy uprawę na ziarno z przeznaczeniem do przemiału lub produkcji bioetanolu, świeżą masę  na kiszonkę, ceną paszę w żywieniu krów mlecznych i opasów oraz produkcji energii – biogaz.

Kukurydza dobrze radzi sobie w monokulturze, dlatego też można ją uprawiać po sobie bez obawy o znaczny spadek  plonu ziarna kukurydzy, czy też zielonej masy z hektara. Przy braku zmianowania warto pamiętać o odpowiedniej strategii zwalczania chwastów, która ograniczy do minimum możliwość indukowania odporności na działanie substancji czynnych.

Wymagania glebowe pod uprawę kukurydzy

Kukurydza  uprawiana może być z powodzeniem na wszystkich typach gleb, ponieważ ma stosunkowo niskie wymagania glebowe. Jednak szczególnie na glebach lekkich może wystąpić silne obniżenie plonu pod wpływem stresu abiotycznego i biotycznego. W przypadku uprawy na glebach lekkich, o ile jest taka możliwość zalecana jest uprawa kukurydzy po nawożeniu organicznym (obornik, gnojowica). 

Kukurydza jest stosunkowo wrażliwa na niskie pH, poniżej 5 trzeba spodziewać się znacznego spadku poziomu plonowania. Większość gleb w Polsce ma nieuregulowany odczyn gleby, co ogranicza wykorzystanie potencjału genetycznego odmian – obniża plon ziarna lub świeżej masy

Siew kukurydzy – odmiany, nasiona i techniki siewu

Kukurydza jest uprawiana w szerokie rzędy – najczęściej jest to 75 cm, rzadziej 70 cm. Optymalny termin siewu nasion kukurydzy jest bardzo zróżnicowany. Agrotechniczny termin siewu przypada od 20, kwietnia do 5 maja, jednaka w praktyce rolniczej możliwy jest siew wcześniejszy, jak również późniejszy. Termin siewu determinowany jest głównie przez temperaturę gleby na głębokości umieszczenia nasion. W przypadku późnych siewów należy wybierać odmiany o niższym FAO, zwłaszcza przeznaczeniem na ziarno. Późny zbiór kukurydzy może być znacznie utrudniony przez warunki pogodowe występujące w okresie jesiennym.

Zalecana minimalna temperatura gleby na głębokości siewu zależy od typu odmiany. Typ DENT wymaga nieznacznie wyższej temperatury gleby do kiełkowania niż FLINT. Dla odmian typu DENT temperatura minimalna gleby w momencie siewu powinna wynosić 8 stopni. C, a dla typu FLINT 6 st. C. W praktyce termin siewu zależy także od rodzaju gleby, później kukurydza jest wysiewana na glebach ciężkich.

Jednym z wyznaczników terminu rozpoczęcia siewu kukurydzy jest kwitnienie mniszka lekarskiego

Rośliny kukurydzy w trakcie okresu wegetacji narażone są na stres abiotyczny związany z przymrozkami w trakcie wschodów i początkowych fazach wzrostu. Na etapie budowy biomasy i zawiązywania kolb często występuje niedobór wody, a w okresie kwitnienia wysokie temperatury i brak opadów mogą ograniczać liczbę  ziarniaków w kolbie. Kukurydza jest rośliną ciepłolubną jednak bardzo silnie reaguje na deficyt wody. Wpływ suszy jest szczególnie widoczny na glebach lżejszych, w których zdolności retencyjne wody są mniejsze, których rośliny nie mogą wykorzystać.

Dostępność odmian kukurydzy jest bardzo duża, każdy rolnik może wybrać odmianę dostosowana do stanowiska (np. na gleby lekkie), przeznaczenia plonu czy też długości sezonu wegetacyjnego w danym regionie (kryterium wyboru jest liczba FAO)

Preparaty mikrobiologiczne do uprawy kukurydzy

AgroBiotics prowadzi liczne badania nad preparatami mikrobiologicznymi, które mogą być stosowane w uprawie kukurydzy. Najlepsze rozwiązania sprawdzone w doświadczeniach trafiają do sprzedaży.

Jednym z produktów, których aplikację rekomendujemy w trakcie wzrostu kukurydzy jest Elbio FeN SL. Preparat ten zawiera bakterie, które mają wysoką zdolność wiązania azotu z powietrza i udostępniania go roślinom uprawnym w formie najbardziej przyswajalnej. Działanie to jest szczególnie przydatne w warunkach stresu abiotycznego, który wiąże się z brakiem możliwości lub dużym utrudnieniem pobierania azotu przez rośliny kukurydzy. Stres może być spowodowany deficytem wody w glebie oraz niskimi lub wysokimi temperaturami połączonymi z intensywnym promieniowaniem UV. Zabieg Elbio FeN SL przed wystąpieniem stresy abiotycznego jest swojego rodzaju ubezpieczeniem w dobre odżywienie azotem, nawet przy czasowym ograniczeniu jego pobierania z gleby. Dlatego też rekomendujemy aplikację Elbio FeN SL niezależnie od poziomu nawożenie mineralnego azotem.

Kukurydza wytwarza bardzo dużą ilość resztek pożniwnych, które pozostają na polu zwłaszcza w uprawie z przeznaczeniem na ziarno, a ich ilość w dużej mierze zależy od plonu. W materii organicznej pozostającej po zbiorze plony głównego zawarte są składniki pokarmowe pobrane w trakcie sezonu wegetacyjnego. Ważnym zadaniem jest odpowiednie gospodarowanie resztkami pożniwnymi – prawidłowo przeprowadzone zabiegi uprawowe oraz aplikacja preparatu przyśpieszającego ich wykorzystanie, np. Convert WG. Preparat mikrobiologiczny znacznie przyspiesza rozkład słomy i korzeni kukurydzy. W efekcie czego makro i mikroelementy uwolnione na drodze mineralizacji zwiększają zasobność gleby w makro i mikroelementy. Dodatkowo Convert WG działa antagonistycznie w stosunku do sprawców chorób roślin uprawnych w tym z rodzaju Fusarium, między innymi poprzez modyfikację dostępności żelaza. Jest ono wiązane przez siderofory wytwarzane przez bakterie z Convert WG w efekcie czego ten ważny pierwiastek nie jest dostępny dla grzybów, a jest łatwiej pobieranie przez rośliny uprawne.

Wymagania pokarmowe kukurydzy

W przypadku kukurydzy nawozy zawierające fosfor i potas stosowane są przedsiewnie, natomiast nawożenie azotem może być wykonane także pogłównie. W kukurydzy bardzo popularne jest nawożenie dolistne, którego podstawowym celem jest dostarczenie mikroelementów, które zwiększają wykorzystanie makroelementów oraz wspierają ogólny rozwój roślin. Nawożenie makroelementami w tym magnezem może być przeprowadzone w formie nawożenia dolistnego, jednak jest ono uzupełnieniem podstawowego nawożenia doglebowego w kukurydzy.

W celu wytworzenia 1 t ziarna wraz z odpowiednią ilością słomy kukurydza potrzebuje 20-30 kg N, 8-10 kg P2O5, 22-32 kg K2O oraz 4-6 kg MgO. Dawka nawozu mineralnego powinna być ustalona w oparciu o oczekiwany plon oraz o zasobność gleby w składniki pokarmowe.

Choroby i szkodniki występujące w uprawach kukurydzy

Kukurydza jest rośliną uprawną, na której występuje zdecydowanie najmniej chorób, ale nie można bagatelizować ich występowania. Najgroźniejszą chorobą  występująca w uprawie kukurydzy jest Zgnilizna korzeni i podstawy łodygi powodowana przez grzyby patogeniczne z rodzaju Fuzarium. Obecnie brak jest skutecznych rozwiązań chemicznych do zwalczania tej choroby, dlatego preparaty mikrobiologiczne oferują bardzo duże wsparcie w jej ograniczaniu. Dużo mniejsze znaczenie mają choroby liści kukurydzy takie jak drobna plamistość liści kukurydzy, żółta plamistość liści kukurydzy czy też rdza. 

Walka z chwastami i szkodnikami 

Kukurydza jest siana w szerokie rzędy, co w połączeniu z wolnym wzrostem w początkowych fazach rozwojowych stwarza idealne warunki do kiełkowania i wzrostu chwastów. Wymagania termiczne większości chwastów są też dużo niższe niż kukurydzy, dlatego też silnie z nią konkurują w tym okresie. Brak skutecznej ochrony chwastobójczej może doprowadzić do znacznego obniżenia plonu zielonej masy w uprawie kukurydzy na kiszonkę lub ziarna.

W kukurydzy można wykorzystać różne strategie zwalczania chwastów oparte o produkty doglebowe i nalistne, jednak niezależnie od wyboru strategii ich zwalczania, chwasty powinny być zwalczone do fazy 4-5 liści właściwych kukurydzy.

Do najważniejszych szkodników należy zaliczyć omacnicę prosowiankę i zachodnią stonkę kukurydzianą. Ze względu na ich biologię przeprowadzenie skutecznych zabiegów insektycydowych jest znacznie utrudnione. Zabieg chemiczny należy wykonać w późnych fazach rozwojowych kukurydzy. Większość gospodarstw nie posiada odpowiedniego sprzętu do aplikacji w tym czasie, dlatego też w celu ochrony przed agrofagami zalecane są metody niechemiczne, przede wszystkim gospodarowanie resztkami pożniwnymi. 

W fazie pełnej dojrzałości w przypadku kukurydzy na ziarno w okresie jesiennym można zaobserwować liczne kolonie mszyc, nie mają one jednak negatywnego wpływu na plon.

Najważniejsze wskazówki dotyczące uprawy kukurydzy

Kukurydza jest rośliną bardzo chętnie uprawioną w gospodarstwach bez chowu zwierząt z przeznaczeniem na ziarno, ze względy na małą czasochłonność uprawy. W zabiegach agrotechnicznych oprócz standardowych zabiegów warto postawić na nowe rozwiązania z AgroBiotics. Budują one żyzność gleby oraz zwiększają zdolność uprawy w radzeniu sobie w warunkach stresu abiotycznego oraz biotycznego.